“O‘zbek tili taraqqiyoti va xalqaro hamkorlik masalalari” konferensiyasi boʻlib oʻtdi
2025-yil 18-oktabr kuni Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universitetida an’anaviy “O‘zbek tili taraqqiyoti va xalqaro hamkorlik masalalari” xalqaro ilmiy-amaliy konferensiyasi bo‘lib o‘tdi. Anjumanda O‘zbekiston hamda xorijiy mamlakatlardan tashrif buyurgan tilshunos olimlar, professor-o‘qituvchilar, doktorantlar va yosh tadqiqotchilar ishtirok etdilar. Konferensiya o‘zbek tilining rivoji, uning tarixiy-nazariy asoslari, xorijda o‘qitilishi hamda madaniyatlararo kommunikatsiya masalalari yuzasidan muhim ilmiy fikr almashuvlar uchun samarali maydon bo‘ldi.
Konferensiya rasmiy ochilish marosimi bilan boshlandi. Kirish so‘zi bilan anjumanni universitet rektori, akademik Shuhrat Sirojiddinov ochib berdi. Shundan so‘ng O‘zbekiston Respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vaziri Kongratbay Sharipov, O‘zbekiston Fanlar akademiyasi O‘zbek tili, adabiyoti va folklori instituti direktori Nizomiddin Mahmudov, Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Davlat tilini rivojlantirish departamenti vakili Nodir Xolbo‘tayev, shuningdek, universitet olimlari o‘z tabrik so‘zlari bilan chiqish qildilar. Nutqlarda davlat tilini rivojlantirish, ilmiy-ta’limiy hamkorlikni kengaytirish hamda o‘zbek tilining xalqaro miqyosdagi mavqeini mustahkamlash masalalariga alohida e’tibor qaratildi.
Konferensiyaning yalpi majlisida mahalliy va xorijiy olimlarning nazariy hamda amaliy tadqiqotlarga bag‘ishlangan ma’ruzalari tinglandi. Jumladan, Alisher Navoiy nomidagi ToshDO‘TAU professori Hamidulla Dadaboyev “Nahj ul-farodis va uning XIV asr turkiy adabiy til so‘z boyligi taraqqiyotida tutgan o‘rni” mavzusida ma’ruza qildi. Turkiyaning Me’mor Sinan nomidagi Istanbul Nafis san’atlar universiteti professori Tanju Seyhan esa Alisher Navoiy ijodi va uslubiga bag‘ishlangan tahliliy chiqish bilan qatnashdi. Shuningdek, til tarixi, leksikologiya va lingvokulturologiya sohalariga oid ma’ruzalar ham tinglovchilarda katta qiziqish uyg‘otdi. Yalpi majlis davomida til tarixining manbalari, leksik-semantik o‘zgarishlar va tilning ijtimoiy-madaniy funksiyalari haqida chuqur ilmiy fikrlar bildirildi.
Konferensiya ishi beshta sho‘bada davom etdi:
1. O‘zbek tilshunosligi va tilshunoslikning nazariy masalalari — so‘z boyligi, metafora va metonimiya, frazeologiya, stilistika hamda nazariy tilshunoslikning dolzarb masalalari muhokama qilindi.
2. Amaliy tilshunoslik va lingvodidaktika — til o‘qitish metodlari, didaktik resurslardan foydalanish, korpus lingvistika, tilni ikkinchi til sifatida o‘qitish tajribalari hamda pedagogik yondashuvlar tahlil qilindi.
3. Madaniyatlararo muloqot va o‘zbek tili taraqqiyoti — lingvokulturologik tadqiqotlar, madaniyatlararo kommunikatsiya, til orqali milliy identifikatsiyani saqlash va globallashuv sharoitidagi madaniy o‘zgarishlar masalalari o‘rganildi.
4. O‘zbek tilining xorijda o‘qitilishi va xalqaro hamkorlik — xorijdagi o‘quv markazlari bilan tajriba almashish, o‘quv dasturlarini takomillashtirish, terminologiya muammolari va hamkorlik loyihalari muhokama qilindi.
5. Til tarixi va turkiy tillar tadqiqotlari — tarixiy manbalarni o‘rganish, etimologiya, turkiy tillarning o‘zaro ta’siri hamda qiyosiy tadqiqotlarga bag‘ishlangan ma’ruzalar tinglandi.
Har bir sho‘bada ilmiy yangiliklar, nazariy tahlillar va amaliy takliflar ilgari surildi. Ishtirokchilar tilshunoslikning dolzarb muammolari, raqamli resurslardan foydalanish, interaktiv o‘qitish metodlari hamda madaniyatlararo yondashuvlarga oid fikrlarni baham ko‘rdilar. Bu esa konferensiyaning nafaqat nazariy, balki amaliy natijalarga ham yo‘naltirilganligini ko‘rsatdi.
Anjuman yakunida ilmiy munozaralar, savol-javoblar va tarmoq sessiyalari tashkil etildi. Ishtirokchilar o‘zaro tajriba almashib, qo‘shma tadqiqotlar va talabalar almashinuvi bo‘yicha kelishuvlarga erishdilar.